11. ΠΕΡΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ

ΠΕΡΙ ΈΛΛΗΝΟΣ!

11.1 Mη παντα επιστασθαι προθυμεο, μη παντων αμαθης γενη. ( Μην θελης να τα γνωρισης όλα, για να μην μεινης αμαθης απ’ όλα). ΔΗΜΙΚΡΙΤΟΣ. Στοβαιου Ανθ.

11.2 Πρησσε δε μηδεν των μη ‘πιστασαι αλλα διδασκου. ( Να μην κανεις κατι που δεν το γνωριζεις καλα, αφωσον το διδαχθης). ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ.

11.3 Εννοιαν μεν λαβειν από μερους των ολων δυνατον, επιστημην δε και γνωμην ατρεκη σχειν αδυνατον. ( Δυναμεθα να λαβουμε μια ιδεα ενός ολου από την αντιληψην των μερων (που το αποτελουν), μα ποτε επιστημη η απολυτη ακριβη γνωμη). ΠΟΛΥΒΙΟΣ. Α΄, 4

11.4 Επ’ αλλω αρα τετακται δοξα και επ’ αλλω επιστημη, κατά την δυναμην εκατερα την εαυτης. ( Γι αλλον πραγμα προορισμον εχει η «ιδεα», και γι’ άλλο η επιστημη, συμφωνως με την δυναμην της η κάθε μια). ΠΛΑΤΩΝ. Πολιτεια 477b

11.5 Αγνως και οσιως διατηρησω βιον τον εμον και τεχνην την εμην. ( Αγνη και αμολυντη θα διατηρησω την ζωην μου και την επιστημην μου). ΟΡΚΟΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ. 2

11.6 Τεχνη κρατουμεν ων φυσει ωικωμεθα. ( Με την τεχνη εξουσιαζουμε σ’ ότι από την φυσην υστερουμε). ΑΤΝΙΦΑΝΤΟΣ. Αποσπ. 4

11.7 Επιστημη και τεχνη δια της εμπειριας τοις ανθρωποις. ( Η επιστημη και η τεχνη κερδηθη από τους ανθρωπους με την εμπειρια). ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

11.8 Η μεν εμπειρια τεχνη εποιησεν , η δε απειρια τυχην. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ. Μετα τα Φυσικα Α΄, 1,5

11.9 Εμπειρια εστι το των ομοειδων κληθος. ( Η εμπειρια είναι πληθος από πολλες

ομοιες γνωσεις). ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ. Ηθικα 900b

11.10 Μεγα το της θαλλασης κρατος. ( Η κυριαρχια της θαλλασης είναι μεγαλον πλεονεκτημα). ΘΟΥΚΙΔΥΔΗΣ. Α΄, 143

11.11 Ει μη θαλαττα ην, παντων αγριωτατον ζωων και αναιδεστατον ανθρωπος. ( Αν δεν υπηρχε η θαλασσα, ο ανθρωπος θα ητο το αγριοτερον κι αγροικον ζωον). ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ. Ηθικα. 957Β

11.12 Αγριον ημιν οντα και ασυμβολον τον βιον τουτο το στοιχειον (η θαλασα) συνηψε και τελειον εποιησε, διορθουμενον ταις παρ’ αλληλων επικουριαις. ( Ενώ η ζωη (των πρωτων ανθρωπων) ητο αγρια κι ακοινωνητη , το στοιχειον τουτο (της θαλασσης) της εδωσε κοινωνικους δεσμους και την τελειοποιησε προσπαθωντας να την διορθωση με την αλληλοβοηθεια (την αλληλοεπιδρασην). ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ. Ηθικ. 957 Α.

11.13 Το πυρ μεθοδω και τεχνη μαλλον και μετριοτητι η τη αυτου φυσει ωφελιμον. ( Η φωτια με μεθοδον και τεχνην και με χρησην μετρημενη παρα ανευ ελεγχου είναι ωφελιμη στον ανθρωπον). ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ. Ηθικα 956^Ε

11.14 Τεχνας δε πασας και ανευρε το πυρ και σωζει. ( Το πυρ εγινε η αφορμη (η αιτια) να εφευρεθουν ολες οι τεχνες κι αυτό τις διατηρει). ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ. Ηθικα. 958D

11.15 Eι μη ηλιος ην, ευφρονη αν ην. ( Εάν δεν υπηρχε ο ηλιος, θα βασιλευε στην γην αιωνια νυκτα). ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ.

11.16 Ηρακλειτος ελεγεν. Το πυρ είναι στοιχειον και πυρος αμοιβην τα παντα, αραιωσει και πυκνωσει γενομενα. ( Ο Ηρακλειτος ελεγε ότι το πυρ είναι στοιχειον και με την ανταλλαγη του πυρος γινονται όλα (δηλ. με την αραιωσην και πυκνωσην της φωτιας). ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ. Διογ. Λαερτιος.

11.17 Αναγκη ρεπειν τα σωματα προς την γην. ( Ο φυσικος νομος (η βαρυτης) επιβαλλει τα σωματα να ελκωνται προς την γην). ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ. Ζ.Μ. 386^Α, 32

11.18 Παντα εκγονα ροης τε και κινησεως ( Όλα εχουν προελθει από την συνεχην ροην και κινησιν) ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ. Πλατων. Θεαντ.152 Ε

11.19 ‘Ρει παν αδηλον και κατεψηκται χθονι ( Το κάθε τι τρεχει αγνωστον και κατακομματιαζεται επανω εις την γην) ΣΟΦΟΚΛΗΣ. Τραχινειαι 698

11.20 Και αι αλλαι πασαι (τεχναι) ουτω το αυτης εκαστη εργον εργαζεται και ωφελαι εκεινο, εφ’ ω τεκακται . ( Κι οι άλλες οι τεχνες ολες κάθε μια προαγει το εργον εκεινον για το οποιον εχει ταχθη). ΠΛΑΤΩΝ. Πολιτεια. 346d

11.21 Το των ανθρωπων γενος ζη και τεχνη και λογισμοις. ( Η γενεα των ανθρωπων ζη και με την τεχνην, αλλα και με σκεψην (δηλ. δεν την χρησιμοποιη αλογως, όπως η συγχρονη εποχη). ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ. Μετα τα Φυσικα η Μεταφυσικα. Α΄,1,3

11.22 Τρεφει ηλιος χθονος φυσιν ( Ο ηλιος τρεφει το φυσικον περιβαλλον της γης). ΑΙΣΧΥΛΟΣ. Αγαμεμνων 633

11.23 Πολλα γα τρεφει δεινα ( Η γη τρεφει πολλα που εκπλησσουν τους ανθρωπους) ΑΙΣΧΥΛΟΣ. Χοη. 585

11.24 Υδατος ανευ μηδεμια ζωης φυσις ισταται και διαμενει. ( Ανευ υδατος ουδεν ζωντανον πλασμα διατερειται στην ζωην). ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ. Ηθικα. 956 Ε΄

11.25 Νοστιμον βλεπειν φαος ( Είναι ευχαριστον να βλεπει κανεις το φως (να είναι ζωντανος). ΑΙΣΧΥΛΟΣ. Περσαι 261

11.26 o γουν ανθρωπος, ως ει τι των οντων ετερον κατά φυσιν γεγονως. ( ο ανθρωπος , τουλαχιστον, που εχει γινει συμφωνως με την φυσιν) ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ. Περι Του Εμφαινομενου Προσωπου Τω Κυκλω Της Σεληνης. 14.

11.27 τον δε νου και επιστημης εραστην αναγκη τας της εμφρονος φυσεως αιτιας πρωτας μεταδιωκειν, οσαι δε υπ’ αλλων μεν κινουμενων , ετερα δε εξ αναγκης κινουντων γιγνονται, δευτερας. ( Ο δε εραστης της νοησεως και της επιστημης είναι αναγκη να ερευνα τις πρωτες αιτιες της εμφρονος φυσεως, εκεινες που κινουνται από άλλες και κατ’ αναγκην κινουν άλλες να τις εξεταζουν σε δευτερον πλανον ). ΠΛΑΤΩΝ. Τιμαιος 46 d 7

11.28 Πατηρ μεν αν γενοιτ’ ανευ μητρος πελας μαρτυς παρεστι παις Ολυμπιου Διος , ουδ’ εν σκοτοισι νηδυος τεθραμμενη, αλλ’ οιον ερνος ουτις αν τεκοι θεος. ( πατηρ θα ηδυνητο να γινη ανευ μητρος , κοντα μας ευρισκεται μαρτυρ, η κορη του Ολυμπιου Διος, η οποια δεν ετραφη μεσα εις τα σκοτη μιας κοιλιας αλλα είναι βλαστος που δεν θα ηδυνατο να γεννηση θεα ) ΑΙΣΧΥΛΟΣ. Ευμενιδες 663

11.29 ου πω εμος προχοησι λελουμενος ανθορεν αστηρ, ου πω σελαγισεν Εωσφορος ( το αστρον μου δεν ανατελει ακομη λουσμενον εις τα νερα ποταμου, ο Εωσφορος ο δικος μου δεν ελαμψε ακομη [ ο θεος Απολων , ο θεος του φωτος ο λεγομενος Εωσφορος η ο πλανητης Αφροδιτη , ο χριστιανισμος τον σατανοποιησε αποδειδοντας το ονομα εις τον Σαταναν η Εωσφορον. Η αστρονομια εκδιωχθη μεταξυ αλλων επιστημων ]) ΝΟΝΝΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΑ Ραψωδια ΙΑ΄ 439

11.30 αντολιην εδοκευεν εωσφορος, Εσπερος αστηρ εσπεριην, Νοτιας δε λιπων ιθυντορι τοξων ομβρηρας Βορεαο πυλας περιδεδρομε Κηφευς ( την Ανατολην την φρουρουσε ο Εωσφορος, την Δυσην ο Εσπερος, κι ο Κηφευς εμπιστευθη τις πυλες του Νοτου εις τον Τοξοτην, δια να περιπολη ο ιδιος γυρω από τις βροχερες πυλες του Βορρα [αστρονομια]) ΝΟΝΝΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΑ Ραψωδια Β΄185

11.31 Πηλευς δε αυτόν προς Χειρωνα κομισας, υπ’ εκεινου θεραπευθεντα τας οψεις βασιλεα κατεστησε Δολοπων ( ο Πηλευς τον εφερε [τον Φοινικα] εις τον Χειρωνα, ο οποιος τον ιατρευσε ξαναβρησκοντας την ορασην του, και τον διορισε βασιλεα των Δολοπων [η φυλη εις την δυτικην πεδιαδα του Σπερχειου ποταμου πλησιον του ορους του Τυμφρηστου] )

11.32 Η, και Ταλθυβιον, θειον κηρυκα, προσηυδα, «Ταλθυβι’, οττι ταχυστα Μαχαονα δευρο καλεσσον, φωτ’ Ασκληπιου υιον, αμυμονος ιητηρος, οφρα ιδη Μενελαον αρηΐον Ατρεος υιον, ον τις οΐστευσας εβαλεν, τοξων εΰ ειδως, Τρωων η Λυκιων, τω μεν κλεος, αμμι δε πενθος.» Ως εφατ’, ουδ’ αρα οι κηρυξ απιθησεν ακουσας, βη δ’ ιεναι κατά λαων Αχαιων χαλκοχιτωνωνπαπταινων ηρωα Μαχαονα, τον δ’ ενοησεν εσταοτ’ αμφι δε μιν κρατεραι στιχες ασπισταων λαων, οι οι εποντο Τρικης εξ ιπποβοτοιο……..του δ’ εξελκομενοιο παλιν αγε οξεες ογκοι, λυσε δε οι ζωστηρα παναιολον ηδ’ υπενερθε ζωμα τε και μιτρην, την χαλκηες καμον ανδρες, αυταρ επει ιδεν ελκος, οθ’ εμπεσε πικρος οΐστος, αιμ’ εκμυζησας επ’ αρ’ ηπια φαρμακα ειδως πασσε, τα οι ποτε πατρι φιλα φρονεων πορε Χειρων ( Ειπε [ο Αγαμεμνων] και τον Ταλθυβιον, τον θειον κηρυκα, προσταξε, «Ταλθυβιαε, οσον ταχιστα τον Μαχαονα εδώ καλεσε, τον υιον του Ασκληπιου, του αμεμπτου ιατρου, για να ιδη τον πολεμικον Μεναλαον του Αρτεως τον υιον, που καποιος με βελος εβαλε, του τοξου καλος γνωστης, από τους Τρωες η του Λυκιους, κλεος γι’ αυτόν, για εμας πενθος». Ετσι ειπε και ουτ’ απειθησε σ’ αυτόν ο κηρυξ ακουσας, κι εβη να παη κατά τον λαον των χαλκοχιτωνων Αχαιων ψαχνοντας για τον ηρωα Μαχαονα, τον ενοησε να στεκεται, γυρω του κρατερα στιχησμενοι ασπιδοφωροι λαοι, που εκεινου εποντο από την ιπποτροφον Τρικη……... το ελυσε τον ολοστολιστον ζωστηρα κι από κατω το διαζωμα και την μιτρα, που χαλκεις εκαναν ανδρες, όταν ειδε το ελκος, οπου ειχε πεσει το πικρον βελος, το αιμα εκμυζησας ηπια φαρμακα που γνωριζεν επιπασε, που καποτε εις τον πατερα του φιλοφρονα πορισεν ο Χειρων ) ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΣ. Ραψωδια Δ΄ 192 215

11.33 Ως φατο, και Παιηον’ ανωγειν ιησασθαι, τω δ’ επι Παιηων οδυνηφατα φαρμακα πασσων ηκεσατ’, ου μεν γαρ τι καταθνητος γ’ ετεκτυτο, ως δ’ οτ’ οπος γαλα λευκον επειγομενος συνεπηξεν υγρον εον, μαλα δ’ ωκα περιτρεφεται κυκοωντι, ως αρα καρπαλιμως ιησατο θουρον Αρηα, τον δ’ Ηβη λουσεν, χαριεντα δε ειματα εσσε, παρ δε Διι Κρονιωνι καθεζετο κυδεΐ γαιων ( Ετσι ειπε [ο Ζευς] και τον Παιηονα διεταξε να τον ιαση, κι ο Παιηων κατά των οδυνων φαρμακα επιπασσων τον θεραπευσεν, γιατι θνητος δεν ειχε γεννηθη, όπως όταν ο οπος [του συκου] γαλα λευκον αμεσως πηζη, αν και υγρον, γρηγορα πυκνον γινεται καθως το αναταραττεις, τοσον γρηγορα ιαθηκε ο θουριος Αρης ) ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΣ. Ραψωδια Ε΄ 899

11.34 Ως φατο, τω δ’ αρα θυμον ενι στηυεσσιν ορινε, βη δε θεειν παρα νηας επ’ Αιακιδην Αχιληα, αλλ’ οτε δη κατά νηας Οδυσσηος θειοιο ιξε θεων Πατροκλος, ινα σφ’ αγορη τε θεμις τε ηην, τη δη και σφι θεων ετετευχατο βωμοι, ενθα οι Ευρυπυλος βεβλημενος αντεβολησε διογενης Ευαιμονιδης κατά μηρον οΐστω, σκαζων εκ πολεμου, κατά δε νοτιος ρεειν υδρως ωμων και κεφαλης, από δ’ ελκεος αργαλεοιο αιμα μελαν κελαρυζε, νοος γε μεν εμπεδος ηεν………. «……….αλλ’ εμε μεν συ σαωσον αγων επι νηα μελαιναν, μηρου δ’ εκταμ’ οΐστον, απ’ αυτου δ’ αιμα κελαινον νιζ’ υδατι λιαρω, επι δ’ ηπια φαρμακα πασσεν, εσθλα, τα σε προτι φασιν Αχιλληος δεδιδαχθαι, ον Χειρων εδιδαξε, δικαιοτατος Κενταυρων, ιητροι μεν γαρ Ποδαλειριος ηδε Μαχαων, τον μεν ενι κλισιησιν οΐομαι ελκος εχοντα, χρηΐζοντα και αυτόν αμυμονος ιητηρος, κεισθαι, ο δε εν πεδιω Τρωων μενει οξυν Αρηα.»………..Η, και υπο στερνοιο λαβων αγε ποιμενα λαων ες κλισιην θεραπων δε ιδων υπεχευε βοειας, ενθα μιν εκτανυσας εκ μηρου ταμνε μαχαιρη οξυ βελος περιπευκες, απ’ αυτου δ’ αιμα κελαινον νιζ’ υδατι λιαρω, επι δε ριζαν βαλε πικρην χερσι διατριψας, οδυνηφατον, η οι απασας εσχ’ οδυνας, το μεν ελκος ετερσετο, παυσατο δ’ αιμα ( Ετσι ειπε και την καρδια εις τα στηθη του αναταραξε κι εβη τρεχοντας προς τις νηες του Αιακιδου Αχιλλεως, αλλ’ όταν κατά τις νηες του θεΐκου Οδυσσεως εφθασεν τρεχοντας ο Πατροκλος, [ τον ιδοποιησαν να τρεξη να ιατρεψη τον τραυματισμενον Ευρυπυλον] οπου η αγορα και το δικαστηριον γινονταν, εκει οπου και των θεων ειχαν αναγιρη βωμους, εκει ο Ευρυπυλος που ειχε βληθη τον συναντησεν ο διογενης Ευαιμονιδης [με τραυμα ] εις τον μηρον από βελος, κουτσαινοντας [καθως γυρνουσε] από τον πολεμον, νοτερος κατερρεεν ιδρως από τους ωμους και κεφαλην, και από το οδυνηρον ελκος αιμα μελανον κελαρυζε, ο νους του όμως εμπεδος ηταν………. «………αλλα εμε συ σωσε αγοντας εις την μελανη νηα και από τον μηρον κοψε το βελος, κι απ’ αυτόν το μελανον αιμα νιψε με υδωρ χλιαρον, και ηπια φαρμακα επιπασε καλα, όπως φημητε πως από τον Αχιλλεαν τα εδιδαχθης, εις τον οποιον ο Χειρων εδιδαξε, ο δικαιοτατος των Κενταυρων, γιατι οι ιατροι Ποδαλειριος και Μαχαων, ο ενας κλινηρης νομιζω ελκος εχοντας, χρηζων κι αυτος αμωμου ιατρου, κοιτεται, ο άλλος εις το πεδιον των Τρωων υπομενει τον οξυ πολεμον»…………από το στερνον λαβων ωδηγησε τον ποιμενα λαων εις την σκηνην, ο θεραπων σαν τον ειδε εστρωσε βοΐδοτομαρα, εκει αφου τον εξαπλωσε από τον μηρον εξεταμε με μαχαιρι το οξυ πολυωδυνον βελος, κι απ’ αυτόν αιμα μελανον ενιψε με υδωρ χλιαρον, και επανω ριζα εβαλε πικρη με τα χερια αφου την ετριψε, παυσιπονη, που ολες του πηρε τις οδυνες, το ελκος στεγνωσε, επαυσεν και το αιμα ) ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΣ. Ραψωδια Λ΄ 804 828

ΌΛΑ!......ΠΕΡΙ ΈΛΛΗΝΟΣ!

ΚΩΔΙΞ ΈΛΛΗΝ