5. Περί Έλληνος

ΣΤΗΛΗ 5. ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ.

5.1 Τοις τοι δικαιοις χω βραχυς νικα μεγαν. ( Με την δυναμην του δικαιου ο μικρος κι ασημαμντος νικα τον μεγαν). ΣΟΦΟΚΛΗΣ. Οιδιπους επι Κολωνει 880

5.2 Εν δε συλληβδην πασ’ αρετη ‘ στι. ( Ολες γενικως οι αρετες ευρισκονται μεσα στην δικαιοσυνην) ΦΩΚΥΛΙΔΗΣ. Επη

5.3 Μηδε ζυγον υπερβαινειν ( Μην υπερβαινης το ορια της δικαιοσυνης) ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ.

5.4 Πασα τε επιστημη, χωριζομενη δικαιοσυνης και της αλλης αρετης, πανουργια αλλ ‘ ου σοφια φαινεται. ( Κάθε επιστημη χωριζομενη από την δικαιοσυνην, και τις άλλες αρετες, είναι πανουργια και όχι σοφια.). ΠΛΑΤΩΝ. Μενεξεδημος 19 (246 Ε΄ )

5.5. Μητε παιδας περι πλειονος ποιου μητε το ζην μητε άλλο μηδεν προ του δικαιου. ( Μητε τα παιδια σου, μητε την ζωην σου, μητε οτιδηποτε άλλο να βαζης σ’ ανωτερη μοιρα εμπροσθεν του δικαιου). ΠΛΑΤΩΝ. Κριτιας 16.

5.6 Παντες απτονται δικαιου τινος. ( Ολοι απολαμβανουν καποιου δικαιωματος). ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ. Πολιτικα Γ΄ .9

5.7 Μεγιστον πολιτικον αγαθον το δικαιον ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ. Πολιτικα Γ ΄ 11

5.8 Δηλον ότι δικαιος εσται ο τε νομιμος και ο ισος. Το μεν δικαιον αρα το νομιμον και το ισον. Το δ’ αδικον το παρανομον και το ανισον. ( Δικαιος λοιπον είναι αυτος που σεβεται τους νομους και παρα πολύ ενδιαφερεται δια την ισοτητα. Ώστε δικαιον είναι το νομιμον κι η ισοτης. Αδικον παλι το παρανομον και η ανισοτης). ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ. Ηθικα Νικομαχεια 129b.

5.9 Αδυνατον οικεισθαι πολιν ανευ δικαιοσυνης και πολεμικης αρετης. ( Εναι αδυνατον να οικισθη μια πολις ανευ δικαιοσυνης και πολεμικης αρετης). ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ. Πολιτικα. Γ΄ ,12

5.10 Ωσπερ το ευθυ ευθεος ου δειται, ουτως το δικαιον δικαιου. ( Όπως ακριβως το ευθυ δεν χρειαζεται ευθητητα , ετσι ουτε το δικαιον δικαιοσυνην). ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ.

5.11 Ουθ’ ιερων κτεανων ουτε τι δημισιων ψευδομενοι κλεπτουσιν εφ’ αρπαγη αλλοθεν άλλος, ουδε φυλασσονται σεμνα θεμεθλα Δικης, η σιγωσα συνοιδε τα γιγνομενα προτ’ εοντα ,τω δε χρονω παντως ηλθ’ αποτισομενη. ( Και χωρις να φεισθουν τα ιερα κτηματα ουτε και τα δημοσια, κλεβουν αρπαζοντας ο ενας από εδώ κι ο άλλος από εκει. Κι ουτε κανουν εξαιρεσην του ιερου ναου της Δικαιοσυνης. Κι όμως, αυτή και με την σιωπην της γνωριζει τα παροντα κα τα περασμενα και με τον καιρον εξαπαντος ερχεται για να τιμωρηση τους παραβατες). ΣΟΛΩΝ. Υποθ. Ες Αθ.

5.12 Αι γαρ ιδιαι εχθραι πολλα πανυ των κοινων επανορθουσι. ( Οι ιδιωτικαι διαμαχαι συντελουν, ώστε να διορθωνωνται πολλα από τα δημοσια πραγματα). ΑΙΣΧΙΝΗΣ. Στοβ. Ανθολ.

5.13 Ου τοι το ταχυ την δικην εχει ( Η ταχυτης δεν οδηγει στην δικαιοσυνην). ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΟΙΜΙΑ

5.14 Ζημια χρω (Να χρησιμοποιης (ως μεσον κολασμου) την τιμωριαν) ΧΙΛΩΝ. Στοβ. Ανθολ.

5.15 Χαιρε, θεα δεσποιν’, σοφων ανδρων αγαπημα, Ευτελια, κλεινης εγγονε Σωφροσυνης, σην αρετην τιμωσιν, οσοι τα δικαια’ ασκουσιν… ( Χαιρε θεα δεσποινα, σοφων ανδρων αγαπη, Ευτελεια, της Σοφρωσυνης, εγγονη της ξακουστης , την δυναμην σου την τιμουν οσοι το δικαιον πραττουν). ΚΡΑΤΗΣ. Υμνος εις την Ευτελειαν

5.16 Νεμεσι πτεροεσσα βιου ροπα, κυανωπι θεα, θυγατερ Δικας, α κουφα φρυαγματα θνατων επεχεις αδαμαντι χαλινω, εχθουσα δ’ υβριν ολοαν βροτων μελανα φθονον εκτος ελαυνεις…..ιλαθι μακαρα δικασπολε Νεμεσι θεον αδομεν αφθιταν, Νικη τανυσιπτερον ομβριαν νημερτεα και παρεδρον Δικας α ταν μεγαλανοριαν βροτων νεμεσωσα φερεις κατά ταρταρου.

( Νεμεσι πτερωτη του βιου ροπη, μαυροματα θεα, θυγατερ του Δικης, που των θνητων την αλαζονεια την κουφια με αθραυστα συγκρατεις χαλιναρια. Επειδη απεχθανεσαι των ανθρωπων την ολεθρια υβρην, μαυρο φαρμακι χθονου χυνεις……Ελα ευμενης μακαρια, που αφαρμοζεις τον νομον, Νεμεσι πτερωτη του βιου ροπη, Τη θεα Νεμεσι ψαλλουμε την αθανατη, την Νικην με τα απλωμενα πτερα, την δυνατη, που ψεμματα ποτε της δεν λεγει, της Δικης την παρεδρο . Εσυ των θνητων τη μεγαλοφροσυνη νισεις και την στελνεις στα ταρταρα ). ΜΕΣΟΜΗΔΗΣ Ο ΚΡΗΣ. Υμνος εις την Νεμεσιν

5.17 Χρονος δικαιον ανδρα δεικνυσι μονος, κακον δε καν εν ημερα , γνοιης μια. (Μονον ο χρονος θα δειξη τον δικαιον ανδραν. Τον κακον όμως και σε μια μονον ημερα). ΣΟΦΟΚΛΗΣ. Οιδιπους Τυραννος 614

5.18 Εις τοι δικαιος μυριων ουκ ενδικων κρατει, το θειον την δικην τε συλλαβων. ( Ενας δικαιος χιλιαδας αδικους νικα, διοτ’ εχει συμμαχους την θεοτητα και την δικαιοσυνην) ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ. Παλαμ. (Αποσπασμα).

5.19 δικαιον ευ πραττοντα μεμνησθαι θεου. ( Ο δικαιος όταν ευτυχη πρεπει να ενθυμειται τον θεον). ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ. Γνωμικα Μον.

5.20 Τροπος δικαιος κτημα τιμιωτατον. ( Ο δικαιος χαρακτηρ, είναι κτημα (πολυτιμοτατον). ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ. Γνωμικα Μον.

5.21 Ανηρ δικαιος εστι ουχ ο μη αδικων, αλλ’ οστις αδικειν δυναμενος ου βουλεται. ( Ο δικαιος ανηρ είναι όχι αυτος που δεν αδικει, μα οποιος μολονοτι δυναται ν’ αδικηση, δεν τα’ αποφασιζει. ΦΙΛΗΜΩΝ. Αδ. Αποσπ. 10

5.22 Aιδεομαι γεγ’ ειπειν εν δικα μη κεκινδυνευμενον. ( Νιωθω φοβον να πω στο δικαστηριον καποια σοβαρη μαρτυρια που δεν αποδειχθη αλιθηνην). ΠΙΝΔΑΡ. Νεμεα. 5,14

5.23 Δικα δε τοις παθουσι μαθειν επιρρεπει. ( Η δικη σ’ οσους παθουν δινει ένα καλον μαθημα). ΑΙΣΧΥΛΟΣ. Αγαμεμνων. 261.

5.24 Δικας ερειδεται πυθμην. ( Τα θεμελια της Δικαιοσυνης ειν’ ακλονητα). ΑΙΣΧΥΛΟΣ. Χοη. 643

5.25 Βωμον αιδεσαι δικας.μηδε νιν κερδος ιδων αθεω ποδι λαξ ατισης. ποινα γαρ επεσται. ( Να σεβεσαι τον βωμον της θειας Δικαιοσυνης. Ποτε σου από διψα του κερδους να μην τον λακτησης με ποδι ανιερο. Διοτι θα τιμωρηθης). ΑΙΣΧΥΛΟΣ. Χοη. 310

5.26 Σωφρονιζει και δικαιοτερους ποιει και ιατρικη γινεται πονηριας η δικη. ( Η αποδοσις δικαιοσυνης συνετιζει τους ανθρωπους και τους κανει πιο δικαιους και θεραπευη την κακια). ΠΛΑΤΩΝ. Γοργιας 34.

5.27 Η δε της γνωμης δοξα, αφ ων αν ακουσωσι (οι δικασται), παρισταται. ( Η αποφασις των δικαστων στηριζεται στις καταθεσεις των μαρτυρων). ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ 23,123.

5.28 Δει εν μεν τοις οπλοις φοβερους εν δε τοις δικαστηριοις φιλανθρωπους είναι. ( Εις τους πολεμους οι ανθρωποι πρεπει να εμπνεουν τον φοβον στους αντιπαλους, στα δικαστηρια όμως να είναι φιλανθρωποι (συμπονετικοι). ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ. Περι Συντ. 16

5.29 Το δ’ επι τον δικαστην ιεναι, ιεναι εστιν επι το δικαιον. Ο γαρ δικαστης βουλεται είναι οιον δικαιον εμψυχον. Και ζητουσι δικαστην μεσον. Και καλουσιν ενιοι μεσιδιους, ως εάν του μεσου τυχωσιν του δικαιου τευξομενοι. ( Το ότι οσοι εχουν διαφορες πηγαινουν στον δικαστην σημαινει ότι πηγαινουν στην δικαιοσυνην. Γιατι ο δικαστης είναι ωσαν η ενσαρκωσις του δικαιου και επιζητουν στο προσωπον του δικαστου μια μεσοτης. Μερικοι μαλιστα λενε τους ανδρες αυτους μεσαζοντες, ωσαν αυτοι ανακαλυπτοντας την μεσοτητα θα ανακαλυπταν και ποιος ειχε το δικαιον). ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ. Ηθικα Νικομαχεια. Δ΄ 1132^α

5.30 Δικη του δικαιου η κρισις. ( Η δικαστικη κρισις είναι η σωστη απονομη της δικαιοσυνης). ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ. Πολιτικα. Α΄, 2

5.31 Κατηγορειν ουκ εστι και κρινειν ομου. ( Δεν είναι δυνατον συγχρονως να κατηγορης και να δικαζης (δηλ. να εισαι μαζι μηνυτης και δικαστης). ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ. Γνωμικα Μον.

5.32 Δικης και αρετης μεγιστην μοιραν μετεχει ο αξιας τας μεγιστας τεμνων τοις αξιωτατης. ( Εναι αξιος για δικαιοσυνη κι αρετη αυτος που οριζει τα μεγαλυτερα αξιωματα στους αξιωτατους). ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ. Στοβαιου Ανθολογ.

5.33 Κριτην γνωθι ( Να γνωριζεις τον χαρακτηρα του δικαστου που θα σε δικαση). ΣΩΣΙΑΔΗΣ. Στοβ. Ανθ. Υποθ. 7 Σοφ.

5.34 Μη δια φοβου αλλα δια το δεον απεχεσθαι αμαρτηματων ( Όχι από τον φοβον αλλα επειδη το επιβαλλει το καθηκον πρεπει ν’ απεχετε των αδικιων). ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ. Αποσπ. 41

5.35 ευωχουμνενος παρ’ Οινει κονδυλω πληξας απεκτεινεν Αρχιτελους παιδα Ευνομον κατά χειρων διδοντα, συγγενης δε Οινεως ουτος, αλλ’ ο μεν πατηρ του παιδος, ακουσιως γεγενημενου του συμβεβηκοτος ,συνεγνωμονει. ( εκει που συμποσιαζοταν ( ο Ηρακλης ) με τον Οινεαν, σκοτωσε με μια γροθια του τον Ευνομον , υιον του Αρχιτελους, την ωρα που του εχυνε νερο στα χεριαν του. Αλλα ο πατηρ του παιδιου τον συγχωρησε επειδη το κακον εγινε αθελα ). ΑΠΟΛΛΟΔΩΡΟΣ. Βιβλιοθηκη, βιβλιον Β΄ VI 6.

5.36 ΟΡΕΣΤΗΣ. «Αναξ Απολλον, οισθα μεν το μη ΄δικειν, επει δ’ επιστα, και το μη ΄μελειν μαθε. Σθενος δε ποιειν ευ φερεγγυον το σον» ΑΠΟΛΛΩΝ. «Ουτοι προδωσω, δια τελους δε σοι φυλαξ εγγυς παρεστως και προσω δ’ αποστατων». ( ΟΡΕΣΤΗΣ. «Μεγαλε Απολλων , ποιον είναι το δικαιον το γνωριζεις, κανε να μην το προβλεψεις τωρα. Η δυναμιν σου είναι εγγυησις . ΑΠΟΛΛΩΝ. «Δεν θα σε απαρνηθω, παντοτε θα ειμαι φρουρος σου, ειτε ειμαι κοντα σου, ειτε σ’ αποστασην μεγαλην» ) ΑΙΣΧΥΛΟΣ. Ευμενιδες 64

5.37 Κλυοιτ’ αν ηδη θεσμον, Αττικος λεως, πρωτας δικας κρινοντες αιματος χυτου. Εσται δε και το λοιπον Αιγεως στρατω αιει δικαστων τουτο βουλευτηριον. Παγον δ’ Αρειον τονδ’ , Αμαζονων εδραν σκηνας ( Δυνασθε ν’ ακουσετε τωρα κατοικοι της Αττικης, καθως βγαζετε την πρωτην κρισιν σε δικην για χημενον αιμα. Και θα μενει εις το εξης δια του Αιγεους τον λαον παντοτε αυτό το βουλευτηριον των δικαστων επανω εις αυον τον βραχον του Αρεως , των Αμαζονων την εδραν και τις σκηνες ) ΑΙΣΧΥΛΟΣ. Ευμενιδες 681

5.38 οτ’ ηλθον Θησεως κατά φθονον στρατηλατουσαι, και πολιν νεοπτολιν τηνδ’ υψιπυργον αντεπυργωσαν τοτε. Αρει δ’ εθυον, ενθεν εστ’ επωνυμος πετρα, παγος τ’ Αρειος, εν δε τω σεβας αστων φοβος τε ξυγγενης το μη αδικειν σχησει το τα’ ημαρ και κατ’ ευφρονην όμως, αυτων πολιτων μη ΄πιχραινοντων νομους κακαις επιρροαισι ( όταν από εχθρα για τον Θησεαν ηλθαν με στρατον κι απεναντη εις την πολιν μια καινουργια πολιν τοτε εκτισαν, αυτόν το υψηλον πυργον και προσφεραν θυσιες εις τον Αρην, απ’ οπου πηρε το ονομα του ο βραχος . Αρειος Παγος επανω εις αυτόν ο σεβασμος των πολιτων κι ο αδελφος του φοβος την αδικιαν θα συγκρατουν και ημερα και νυκτα παρομοια, αν οι ιδιοι οι πολιτες τους νομους δεν αλλαξουν από κακες επιρροες ) ΘΕΑ ΑΘΗΝΑ. ΑΘΣΧΥΛΟΣ, Ευμενιδες 686

ΌΛΑ!......ΠΕΡΙ ΈΛΛΗΝΟΣ!

ΚΩΔΙΞ ΈΛΛΗΝ